Sayfalar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KAPLANLAR KÖYÜ
Merhaba, Ben Ali EŞMELİ
Herkes yaşadığı yeri sever; kimi İstanbul'u kimi İzmir'i kimisi de buram buram tarih kokan Denizli'yi.
Orda bir köy var uzakta o köy benim köyüm!
!
KÖYÜMÜZÜN COĞRAFİ KONUMUKöyümüz, 4 mahalleden oluşmaktadır. Çal ilçe merkezinin güneybatısında bulunup ilçe merkezine yaklaşık 14 km uzaktadır. Çal-Selcan yol ayrımından yaklaşık 10. km sinden itibaren, Sazak-Dağmarmara Kaplanlar yol kavşağından güneye doğru 4 km uzaklıktadır. Köye gelindiğinde yollar kavşakla birlikte 4 de ayrılır. Sağa giden yol aşağı mah. sola giden yol Yukarı mah. olup tam karşıya giden yani güneye devam eden yol ise Kömrelli mahallesine devam etmektedir.
Köy çıkışındaki Karakaya köyü istikameti üzerinde bulunan köprüyü geçtikten sonra sola giden yol Kömrelli Mahallesi ve Peynirci köyüne, sağa devam eden yol ise Karakaya köyüne devam etmektedir. Karakaya köyünden sonra Sakızcılar köyü ve müteakiben Denizliye kadar uzanan yol...
FİZİKİ ÖZELLİKLERİYeryüzü Şekilleri
Köyümüzün arazisi Bel ovasının dağına doğru kenarından sınırlandırılan ve Çökellez dağın doğru kademe kademe yükselen tepeler halindedir. Köyün Güneyinde bulunan yaklaşık olarak 2 km uzağındaki Kaplanlı çayırıyla ismi geçen arazi düzgün ve hayvan otlatmaya elverişli balıksırtı taşsız araziden oluşmaktadır. Buranın çeşmesi yeni yapılmış göleti ile gelecekte ormana fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Köyün bulunduğu kesim yayvan bir tepe tepenin Güneyine yerleşmiş aynı zamanda vadiyi andıran tarım arazileri ile Batı ve Kuzeye doğru alçalan Doğu ve Kuzeydoğuya doğru yükselen bir arazi yapısına sahiptir. Köyümüzün Güneyinde yaklaşık 7-8 km uzaklıktaki Çökelez Dağıyla ünlü olup rakım olarak 1823 metre yüksekliktedir. Bu dağın Kuzey eteklerinde karaçam, kızılçam, sedir ve ardıç ağaçlarıyla doğaya harika bir manzara sunmaktadır. Yüğlük yaylası soğuk sularıyla çok güzel bir piknik alanı oluşturmaktadır.
 İKLİMİKöyümüzün iklimini ortaya koyabilmek için Çal-Denizli meteoroloji istasyonunun 21 yıllık rasat verilerinden faydalanılmıştır.
Aşağıdaki yağış ve sıcaklık grafiği incelendiğinde köyümüzde en sıcak ayın Temmuz ve Ağustos en soğuk ayı ise Ocak ayı olduğu görülmektedir. Buna göre kışlar ılık yazlar sıcak geçmektedir. Kışın kar yağışı önceki yıllara göre azalmıştır. Güneyden Kuzeye doğru karayel ve poyraz rüzgârları esmektedir. Doğudan Batıya doğru soğuk olarak esen gün doğusu rüzgârlarıdır. Zaman zaman binaların kiremitlerini çatıdan aşağı atar.
Yağışın mevsimlere göre dağılışını incelediğimizde yıllık toplam yağışın e'i ilkbaharda %'e yazın 'n sonbaharda 'i kışın 'i aylarında düştüğü görülmektedir. Yani ilkbahar mevsimi en yağışlı mevsimdir. Bu yağış ve sıcaklık değerleri Çal-Kaplanlarda Akdeniz ikliminin etkili olduğunu göstermektedir.
 BİTKİ ÖRTÜSÜKöyümüzün arazisi içinde 5650 dekarlık orman, 3500 dekarlıkta çalılık alan mevcuttur. Çalılık alanların bir bölümü mera olarak kullanılır. Çevremizdeki ormanda en yaygın ağaç türü karaçam, kızılçam, sedir ve ardıçtır.
Köyümüzün 1970'li yıllardaki arazisinde önceden yapıldak dediğimiz davşanak odunu mevcuttur. Devletin orman işleri bu araziyi 1970'li yıllardan sonra yukarıdaki ağaçlandırmayı yapmış ve günümüzde ise çok güzel çam ve sedir ağaçları yetişmiştir. Yaklaşık olarak 25-50 yıllık taze çam ağaçları ile güzel bir orman oluşmuştur.
 HİDROGRAFYAKöyün sınırları içinde yaz mevsiminde kuruyan irili ufaklı dereler vardır. Köyün çevresindeki en önemli akarsuyu Kaplanlı çayıdır. En önemli göl ise yapımı 2008 yılında biten Kaplanlı gölüdür. Köyümüzün birçok yerinde çeşmeler bulunmaktadır. Yağışın az olmasından dolayı bu çeşmelerin suları da kesilmiştir. Ayrıca su ihtiyacını gidermek için kuyular mevcuttur. Arazi yolları stabilize olarak imkan vermektedir. Köyümüz Kaplanlı çayırı ve ormanlarıyla doğa harikası olup dağ sporları içinde çok elverişli bir yapıya sahiptir.BEŞERİ ÖZELLİKLERİ
NÜFUSU:
Nüfus sayım sonuçlarından köyümüzün nüfusunu ve özelliklerini öğrenmek mümkündür. Yandaki grafiğe baktığımızda köyümüzde 1965'ten bu yana nüfusun biraz arttığı görülmektedir. Ancak göçler sebebiyle bu artış oranı düşmüştür. Köyümüzde 45 hane bulunmaktadır.
MESKENLERİ:
Yakın yıllara kadar köyümüzdeki evler taş malzeme, toprak, ağaç kullanılarak duvarları 50-60 cm kalınlıkta yapılan tek ya da iki katlı evler biçimindeydi. Evler bir avlu içinde bulunup etrafında ahır samanlık gibi eklentiler yer alırdı. Avluya büyük bir kapıdan girilirdir. İki katlı evlerin alt katlarında tarım ürünlerinden kaldırdıkları mahsulleri koyarlardı. Evlerin pencereleri genelde küçük duvarları ise taştan, kirişleri kalın çam ve ardıç ağaçlarından damlar toprak örtülüydü.
Günümüzde ise modern yapı malzemeleri kullanılarak aynı planda evler inşa edilmektedir. Evlerin alt katlarındaki kiler depoları olmaktan çıkarılmış pencereler ise genişletilmiştir. Orköy yardımıyla şimdi köydeki evlerde güneş enerjisinden faydalanılmaktadır.
 KÖYÜN SOSYAL YAPISI:Köyümüzün halkı yürüktür. Mahalli kıyafetlerimiz kadınlarda şalvar üzerine feracedir. Erkeklerde mahalli kıyafetlerimiz yok olmuştur. Köyümüzde ekonomi tarıma dayanır. Aynı zamanda küçükbaş ve büyük baş hayvancılıkla geçinilmektedir. Köyün içme suyu şebekesi 1977 yılında yapılmış yeterli olmayınca yeniden 2007 yılında evlere içme suyu sağlanmıştır. 1977'te elektriğe kavuşmuş, 1994'de ise telefon bağlanmıştır. Köyde süt toplama merkezi kooperatifi 2008 yılında yabancı firma tarafından kurulmuştur. İki katlı camii, önün de şadırvanı; Etrafı taş duvarla çevrili bahçeli ilkokulu, lojmanında ise köy imamı oturmaktadır.

EĞİTİM DURUMU:Köy ilkokulu 1953-1964 yılında eğitim öğretime başlamış 1968 yılında ise yeni ilkokul binası inşa edilmiştir. Günümüzde ise köyde taşımalı eğitim yapılmaktadır. Öğrencilere tahsis edilen bir minibüs onları her sabah Sazak köyüne götürmekte ve akşamları köye geri getirmektedir. Kaplanlar köyünde okuma yazma bilenlerin oranları 'tir.

EKONOMİK COĞRAFYA ÖZELLİKLERİ
KÖYÜN ARAZİSİNİN GENEL KULLANIMI:
Köyümüzün toplam arazisi 10570 dekardır ve bunun 'i tarım arazisidir. Yandaki grafikte görüldüğü gibi köy arazisinin 0'u mera olarak kullanılmaktadır. Bu iki rakam köyde ziraat faaliyetlerinin ve hayvancılığın köy ekonomisinde en önemli rolü oynadığının kanıtıdır. Köyümüzde 123 hane bulunmakta olup topraksız aile yoktur. Her aile tarımla uğraşmaktadır. Köyümüzden Denizli ilinde çalışmak için göçler vardır
TARIM FAALİYETLERİ:Köyümüzde ziraat faaliyetleri geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır. Tarım arazileri genellikle köy arazisin orta kesimlerinde Güneybatı ve Kuzeybatı kesimlerinde yer alır. Köyümüzde kuru tarım yapılır. Gübre kullanımı oldukça yaygındır. Köy tarım aletleri bakımından oldukça iyi durumundadır. Köyümüzde tarım arazileri genellikle küçük işletmeler şeklindedir. Tarım arazilerimizin küçük parseller halinde oluşunda miras yoluyla bölünmeler etkilidir. Yetiştirilen ürünlerde çok fazla çeşitlilik yoktur. Bunun başlıca sebebi kuru tarımın hâkim olmasıdır. Ürünler arsında üzüm çeşitleri buğday, arpa, nohut, elma ağaçları ile ilk sırada gelmektedir. Köyde ihtiyaç için sebze yetiştirilen bahçelerde yer alır. Üzüm çeşitleri; Çekirdeksiz, Çalkarası, Öküzgözü, Kalecik karası, Merve ve Alfons gibi.

HAYVANCILIK FALİYETLERİ:Köyümüzde hayvancılık faaliyetleri geleneksel yöntemlerle yürütülmektedir. Yakın zamana kadar köyümüz ekonomisinin temeli hayvancılık faaliyetlerine dayanıyordu, meraların daralmasına bağlı olarak hayvancılık faaliyetleri de azalmış, yeni nesil hayvancılığa sıcak bakmayışından dolayı azalma konusunda etkili olmuştur. Eskiden küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yaygın iken bu faaliyet yerini yavaş yavaş şehre göçü beraberinde getirmiştir. Büyük baş hayvan yetiştiriciliği yaygın değildir.

ULAŞIM: Köyümüzün Çal ilçe merkezine uzaklığı 14 km'dir. Köyden 4 km'lik bir yol ile Sazak yol kavşağına kadar ulaşılır. Köyü Çal'a bağlayan yolun tamamı asfalttır. Çal'ın haftalık pazarının kurulduğu gün ulaşım aracı olarak genellikle köye ait minibüsler kullanılır. İlçenin pazarı pazartesi kurulmaktadır.
KÜLTÜREL FAALİYETLER:6 - 7 - 8 Mayıs'ta köyümüzde ve çevre köylerde hıdrellez şenlikleri coşkuyla kutlanır. Bağ bozumu şenlikleri haftası Çal'da 18-22 Eylül tarihleri arasında çeşitli etkinliklerle kutlarız. Her yılın Eylül-Ekim aylarında yülük yaylasın da köylülerin geleneksel piknik şenlikleri yapılmaktadır. Bu etkinlikler köylünün birbirleriyle kaynaşmasını sağlar.
Meşhur olan yemek çeşitleri kuru fasulye, patlıcan, biber dolması, tarhana çorbası, keşkek, etli yemekler, karnıyarık, yufka, katmer, bükme, bişi, bezdirme, üzüm pekmezi, peksimetler, köy baklavası, büzme baklava çeşitleri meşhurdur.
Bayram namazı bitiminde caminin içerisinde bayramlaşma etkiliği bir bayram aşağı mahallede diğer bayramda yukarı mahallede bayramlaşma etkinliği yapılmaktadır. İkram olarak şeker çeşitleri ve tatlı çeşitleri ikram edilmektedir.
Köyümüzde Devam etmekte olan gelin gelirken halay çekimi
KAPLANLAR KÖYÜ VE YÖREDE KONUŞULAN ŞİVELER…(ÇALCA SÖZLÜK-ÇAL DİL KURUMU)
Abdaslık: Lavabo
Ağzını yavanlatma: KüfretmeAlgı-Vergi: GeçimAna: AnneAnlamak: YatmakAtlamak: ToplamakAyakyolu: TuvaletAydınmak: SöylenmekAylakçı: İşsizAynaşmak: KarışmakBabuç: AyakkabıBakır: Kova
Benillemek: AfallamakBekdayı: Pek güzelBerenarı: Baştan savmabıhalamak=kör bıçakla (kesmeyen bıcakla) iş yapmakkL
Bızağı: Buzağı (İneğin yavrusu) Bodiye: Öğrenci Önlüğü Buymak: ÜşümekBuba: BabaBütme: GözlemeCarcur: FermuarCımık: Az Cımıcık: AzıcıkCımramak: Tırmalamak Çalmak: Sürmek (ekmeğe bir şey sürmek anlamında ) Çanak: Tabak Çapıt: Bez parçası Çenelemek: Konuşmak Çekişmek: Kızıp azarlamakÇitneşmek: Birbirine geçmekDangırdamak: Sesi gür çıkmak, konuşmak Damüstü: Çatı Dengeltmek: DüzeltmekDernemek: Toplamak Dığan: Derin tava Dolak: Atkı Döşek: Minder Duz: Tuz Düylek: Kavun Ebecen: Çokbilmiş, lafazan Emsiz: Patavatsız Emenmek: Boş yere yorulmak Endemiyle: Tamamen
Erpik: Yumuşak, hafif Esirik: Kafasına estiği gibi Eski: Çamaşır Eski yümek: Çamaşır yıkamak Eliçakır: Hırsız, aşıran Evcimen: Hamarat, becerikli Evinsiz: Gereksiz Evzinmek: Kızıp söylenmek Evhamlanmak: Telaşlanmak Eyne: Perşembe Fıydırmak: Atmak Fıydırıveee: Atıver | | | | | | |